MUHTEŞEM SANATA SAYGI
“Kendisine saygı ve sevgisini geliştirememiş kişi başkasını gerçek anlamda sevemez.” Değerli psikolog, yazar Doğan Cüceloğlu bu sözüyle çok güzel değinmiş, gerçek anlamdaki sevginin, saygının insanın kendisinden başlaması gerektiğine… Pek çok insan saygısızlıktan, sevgi yoksunluğundan şikâyet eder. Düzeltilmesi gerektiğine inandıkları için çözümler de ararlar. Bu çaba çok güzel ancak konunun kaynağından yola çıkmalı, içten dışa doğru yol almaya çalışmalı.
Dünyanın kara kutusu insandır. BBC Nevs’ in yayınlamış olduğu bir makalede insan vücudunun en az yirmi beş elementten oluştuğunu, bu elementlerin vücudumuzu oluşturan otuz yedi trilyon hücrenin yanı sıra hücre dışında kalan yapılarda da bulunduğunu yazıyor. Dünyadaki birçok elementin insan vücudunda olması, insanın vücudunun toplam damar uzunluğunun yüz bin kilometre civarında olması, bunun dünyadaki en büyük otoyol ağından daha uzun olması ve kalbin bu damarlara durmadan kan pompalaması, ne muhteşem bir nizam. Şu anda dediklerimiz sadece makalede anlatılanlardan ibaret. Öğrendikçe bu muhteşem nizama hayranlığımızı artıracak daha ne harika bilgiler var insan vücudunun işleyişine dair. Üstelik duygu oluşumlarına, ağlamaya, gülmeye ve etkilerine daha değinmemişken başlar bu hayranlık.
Dünyanın, kâinatın, yaşamın şifreleri insanda kodlanmış gibidir. Zaman geçtikçe, araştırmalar ilerledikçe elde edilen bilgilerle hayranlığımız giderek artacaktır. Anne karnında ceninden, insana dönüşen bebeğe olan hayranlığımız gibi… Allah-u Teala, Kuran-ı Kerim’de Fussilet ve Zümer surelerinde bahsediyor, anne karnındaki mucizeden. Vücudumuzdaki hiçbir şey tesadüfi değil. Hepsinin düzeni, oluşum evreleri, ince bir hesabı var. Yani insan vücudunda, ruhunda fevkaladenin üzerinde bir sanat var. Ve bu sanat sonsuz saygıyı hak ediyor.
Hep diyoruz hani “İnsan kendisine saygılı olmalı.” diye. İşte insanın üzerindeki muhteşem nizama, fevkalade sanata bu saygı. İnsanın kendine olan saygısı, o muhteşem sanatını üzerinde tecelli ettiren sanatkâra, yaratanına saygıdır aslında…
Nasıl korur insan kendisine, yaratanına olan saygısını? Yaradılışına, fıtratına aykırı davranmayarak. Ona verilen değeri çevresindekilere vererek, hissettirerek. Mahlûkata merhamet ederek. Kendisine verilen yetenekleri sadece maddi kazanımlar için değil insanlığın faydasına sunarak. Gönülleri gülistana çevirerek. Hikmetler yüklenerek yaratılan dilene kötü söz almadan, dimağına kötü düşünce değdirmeden kullanarak. Allah’ın nice değerler yükleyerek yarattığı hiçbir insanı, canlıyı değersizleştirmeye çalışmayarak. Yapılan her işi üzerimizdeki sanata yakışır yapmaya çalışarak. İnsanın sanatkârına ve kendisine olan saygısını koruyan, artıran pek çok örnek eklemek mümkün saydıklarımıza.
Yaradılışımızda ve varlığımızdaki muhteşem sanata saygı, Allah’a ve yarattıklarına saygıdır. Düşündüğümüzde görürüz ki bu saygı, içimizden başlar. Dalga dalga yayılarak yakınlarımıza, çevremize, mahlûkata dahası sınırlarımızdaki her şeye yansır. İşte bunun içindir ki birçok düşünür, “Kendisine saygı duymayan, sevmeyen kişi başkalarına da gösteremez.” Düşüncesine dair değerli sözler söylemiştir.
Büyük sanatkârın eserleri tabi ki sadece insanın üzerinde tecelli etmez. Güneş sisteminin işleyişinden toprağın verimine, yıldızlardan yerdeki karıncaya, buluttan tohumun içindeki kodlara, çeşit çeşit meyveden türlü türlü hayvanlara, ayağımıza takılan taştan galaksilere kadar gördüğümüz göremediğimiz her şeyde sanatını tecelli ettirir yaradan. Ve bizim bildiğimiz bilemediğimiz hikmetler barındırır hepsi. Öğrendiğimiz her hikmet hayranlık uyandırırken, saygıyı ve şükrü gerektirir. Ama önce kendimizde tecelli edenden başlamalı saygıya ve şükre… İçten dışa doğru gidildikçe artar, verildikçe çoğalır değer… Kendi içimizdeki muhteşem sanatı hissedemez, saygı duyup şükredemezsek, diğerlerine de hak ettiği değeri vermemiz mümkün olamaz.
Varlığımızdaki muhteşem sanata, o sanatın sahibine saygımızın ve sevgimizin daim olması, sonsuz nimetlerin hikmetlerini hissiyatımıza yerleştirip, şükredebilmek dileğiyle. Saygılar, sevgiler.