Harşit Savunması: Unutulmayan Direnişin 107. Yıl Dönümü

Ankara’da, 19 Şubat 2025 tarihinde Orman Genel Müdürlüğü’nde düzenlenen “Sarıkamış Harekâtından Harşit Zaferine Şehitlere Vefa” paneli, tarih bilincimizin diri tutulması açısından büyük önem taşıyordu. Bu panelde, Harşit Savunması’nın askeri ve stratejik yönlerinin yanı sıra, bölge halkının fedakârlıkları, Türk milletinin vatan savunmasındaki azmi ve direniş ruhu konuşuldu.
Harşit Savunması: Bir Destanın Adı
Harşit Savunması, I. Dünya Savaşı’nın en çetin mücadelelerinden birine sahne oldu. 1916’da Rusların Doğu Karadeniz’i işgal girişimine karşı, Harşit Vadisi’nde Türk ordusu ve bölge halkı büyük bir direniş gösterdi. Harşit Çayı, bir nehir olmanın ötesinde, Türk milletinin cesaret ve kararlılığının sınır çizgisi oldu.
Harşit Vadisi’nin doğusu işgal edilmiş, ancak Türk kuvvetleri Rusların daha fazla ilerlemesine izin vermemişti. Temmuz 1916’dan 1918’in başlarına kadar süren bu direniş, Türklerin Kafkas Cephesi’nde Ruslara karşı verdiği son büyük mücadelelerden biri oldu. Bolşevik İhtilali’nin ardından, Ruslar bölgeden çekildi, ancak bu sırada onlarla iş birliği yapan Ermeni çeteleri sivil halka büyük zarar verdi.
Ankara’daki Panelde Neler Konuşuldu?
Panelin moderatörlüğünü Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi’nden Prof. Dr. Osman Köse yaptı. Ben de, “Harşit Vadisi’nin Tarihi” başlıklı sunumumda, bölgenin tarihi geçmişine dair önemli bilgiler verdim ve bir belgesel gösterimi gerçekleştirdim. Ayrıca, Oryantiring Federasyonu Başkanı Emekli Albay Atilla Güler, TRT Prodüktörü Ayhan Arabacı ve Harşit Savunması Vakfı Başkanı Mustafa Özkaya gibi önemli isimler de konuşmalar yaptılar.
Özellikle Harşit Vadisi’nin tarih boyunca önemli bir geçiş noktası olması, bu bölgedeki direnişin neden kritik olduğunu gözler önüne serdi. İpek Yolu’nun Karadeniz’e açılan kapısı olan Harşit Vadisi, yüzyıllardır Anadolu’nun savunmasında önemli roller üstlenmişti.
Bir Savunmanın Ardındaki Büyük Fedakârlık
Harşit Savunması, sadece bir cephe savaşı değildi. Bu mücadele, halkın cephe gerisindeki kahramanlıklarını da içinde barındırıyordu. Giresun, Tirebolu, Kürtün ve Görele’den gelen gönüllüler, Harşit Vadisi’nde vatan için canlarını feda etti. Cephede sadece askerler değil, köylüler, gençler, kadınlar ve yaşlılar da vardı.
Bugün, 107 yıl sonra, bu büyük direnişi anlamak ve gelecek nesillere aktarmak bizim en büyük sorumluluğumuzdur. Bu amaçla Harşit Savunması Vakfı tarafından düzenlenen etkinlikler ve belgeseller, bu şanlı zaferi unutturmamak için büyük bir çaba harcıyor.
Harşit Vadisi’nin Stratejik Önemi
Harşit Vadisi, tarih boyunca Doğu Karadeniz’in savunmasında hayati bir rol oynamıştı. Bayburt ve Gümüşhane dağlarından doğup Tirebolu’da Karadeniz’e dökülen 160 km uzunluğundaki Harşit Çayı, coğrafi olarak Doğu Anadolu ile Karadeniz arasındaki en kritik savunma hatlarından biriydi.
Bu bölge, Danişment Melik Ahmet Gazi’den Bayramlı Emiroğulları’na, Osmanlı’dan günümüze kadar birçok devlet ve beyliğin mücadele sahası oldu. Özellikle Trabzon’un fethinden yaklaşık 100 yıl önce Kürtün Beyi Fetih Melik Ahmet Bey’in Bedrama Kalesi’ni alarak bölgeyi Türkleştirmesi, Harşit Vadisi’nin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Harşit Savunması’nın 107. Yıl Dönümü Anma Etkinlikleri
12 Şubat 2025 tarihinde, Harşit Savunması’nın 107. yılı anısına Giresun ve Gümüşhane’de “Zafer ve Şehitlere Saygı Yürüyüşü” düzenlendi. Kürtün’de yapılan anma törenleriyle birlikte, şehitlerimiz rahmetle anıldı. Bu tür etkinlikler, tarihimizin unutulmaması için büyük önem taşıyor.
Rusların Gelişi ve Geri Çekilişi
Ruslar, I. Dünya Savaşı’nda 1916 yılında Erzurum-Bayburt üzerinden Gümüşhane’yi işgal ettikten sonra, Harşit Vadisi’ne yöneldiler. Ancak Harşit Vadisi’nin batısına geçmeyi başaramadılar. Türk ordusu, vatan savunmasında büyük bir direniş gösterdi. 1917’de Çarlık Rusya’sında Bolşevik İhtilali patlak verince, Ruslar geri çekilmeye başladı. 1918’de Osmanlı birlikleri, Harşit Vadisi’ni tamamen kurtardı.
Ermeni Çetelerinin Zulmü ve Göçler
Rusların desteğini alan Ermeni çeteleri, bölgedeki Türklere büyük zulümler yaptı. Siviller, Harşit Çayı’nı geçmeye çalışırken boğuldular, açlıktan öldüler veya Ermeni çetelerince kurşuna dizildiler. Bu trajediler, Harşit Savunması’nın sadece bir askeri mücadele değil, aynı zamanda bir halk direnişi olduğunu gösteriyor.
TGRT ve Belgesel Çalışmalarımız
Harşit Savunması ile ilgili belgesellerimiz, TGRT Belgesel TV’de düzenli olarak yayınlanıyor. Sabah, öğle ve gece kuşaklarında yayınlanan programlarımızla, bu kahramanlık destanını her yaştan izleyiciye ulaştırıyoruz. Devrialem TV ve belgeselyayincilik.com üzerinden de bu belgeselleri izleyebilirsiniz.
Sonuç: Tarihimize Sahip Çıkmalıyız
Harşit Savunması, sadece geçmişin bir hikâyesi değil, bugünün ve yarının dersleriyle dolu bir kahramanlık destanıdır. Bu büyük mücadeleyi unutmamak ve gelecek nesillere aktarmak hepimizin görevidir.
Bu vesileyle, Harşit Savunması’nda şehit düşen tüm kahramanlarımızı bir kez daha rahmet ve minnetle anıyorum. Vatan uğruna gözünü kırpmadan canını feda eden kahramanlarımız, tarih boyunca bizim yolumuzu aydınlatmaya devam edeceklerdir.
📌 Belgesellerimizi izlemek ve tarihimiz hakkında daha fazla bilgi almak için:
🔗 www.devrialem.tv
🔗 www.belgeselyayincilik.com
🔗 www.ismailkahraman.net
🔗 www.gebzegazetesi.com